ข้อมูลทั่วไป
- น้ำตกปุญญบาล เป็นน้ำตกที่สวยงามแห่งหนึ่งมีน้ำไหลแรงตลอดปี อยู่บริเวณข้างทางหลวงหมายเลข 4 อยู่ติดกับถนนเพชรเกษม ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 3 กิโลเมตร น้ำตกปุญญบาล เป็นน้ำตกที่มีปริมาณน้ำหลากในช่วงฤดูฝน ต้นน้ำเกิดจากลำห้วยสายเล็กๆ บนป่าสงวนแห่งชาติป่าละอุ่น ป่าราชกรูดก่อให้เกิดเป็นน้ำตกที่สวยงามทั้งหมด 3 ชั้น คือ ชั้นที่ 1 ปุญญบาล ชั้นที่ 2 โตนไม้ไผ่ ชั้นที่ 3 โตนต้นเฟิร์น เส้นทางจากน้ำตกชั้นที่ 1 ถึงชั้นที่ 3 มีระยะทางประมาณ 300 เมตร ซึ่งจัดทำขึ้นเพื่อ นักท่องเที่ยวจะได้เดินศึกษาแหล่งต้นน้ำ และระบบนิเวศน์ป่าดิบชื้น

สภาพภูมิอากาศ/ช่วงเวลาในการท่องเที่ยว
ลำน้ำกระบุรีมีต้นน้ำที่เกิดจากกลุ่มภูเขาทั้งของประเทศไทยและสหภาพพม่า ในด้านฝั่งไทยมียอดเขาน้ำขาวสูงที่สุด โดยสูงจากระดับน้ำทะเล 739 เมตร นอกจากนี้มีเขาน้ำหัก-เขาแม่เขาใหญ่ เขาตุ่น เขาบางมุด รวมกันเกิดลำธารหลายสายในลักษณะรูปพัดไหลลงสู่แม่น้ำกระบุรี ส่วนทางสหภาพพม่าพื้นที่ต้นน้ำก็เกิดภูเขาต้นกำเนิดลำธารในป่ารีเสิร์พปากจั่น นอกจากนี้จากต้นน้ำกระบุรีถึงปากน้ำท้องที่อำเภอเมืองระนองก็มีแม่น้ำลำคลองขนาดใหญ่อีกหลายสายทั้งของไทยและพม่า ไหลลงมารวมสู่แม่น้ำกระบุรี ถึงแม้ว่าจะมีระยะทางสั้นเพียงประมาณ 60 กม. แต่ก็มีขนาดกว้างเหมือนทะเลทำให้เกิดทัศนียภาพที่สวยงามมาก มีเกาะแก่งมากมายและเป็นแหล่งอาหารสัตว์น้ำที่อุดมสมบูรณ์มากแห่งหนึ่งในประเทศ ทำให้ประชาชนที่อาศัยตามริมฝั่งใช้เป็นแหล่งประมงน้ำจืดและประมงชายฝั่งได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะการเลี้ยงหอยแมลงภู่
เป็นที่น่าสังเกตว่าในลำน้ำกระบุรีจะมีน้ำขึ้นน้ำลงวันละสองครั้ง ซึ่งเป็นลักษณะทางอุทกวิทยาของทะเลอันดามัน ช่วงความแตกต่างในระดับแนวตั้งของปริมาณน้ำขึ้นสูงสุดและลงต่ำสุด ประมาณขึ้นและแรม 3 ค่ำ จะแตกต่างกันถึง 4 เมตร (กรมอุทกศาสตร์ 2532)
ลักษณะทางอุทกวิทยาของป่าบกคือ บริเวณป่าเขาหินช้าง เขาสามแหลมและบริเวณเขาทั่วไปจะมีลำธารสายสั้นที่น้ำไหลเฉพาะในช่วงฤดูฝนเท่านั้น ส่วนลำธารที่มีน้ำไหลตลอดทั้งปี เช่น คลองเส็ตกวด มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาฝั่งน้ำตกปุญญบาล ส่วนสภาพน้ำใต้ดินในป่าบริเวณนี้แบ่งได้เป็นสองประเภทคือ
ก. สภาพน้ำใต้ดินที่ให้ปริมาณน้ำน้อย (20-100 แกลลอลต่อนาที) โดยทั่วไปน้ำมีคุณภาพดี
ข. สภาพน้ำใต้ดินที่ให้ปริมาณน้ำน้อย (20-100 แกลลอลต่อนาที) แต่น้ำมีคุณภาพต่ำ (ชลประทานจังหวัดระนอง)